Deelsessies
Ronde 1
11.50-13.00
WORKSHOPS
Workshop 1 – De Leidse Ladder
De gemeente Leiden wil vanaf 2023 alle gemeentelijke
bouwprojecten 100 procent circulair uitvragen. Om de mate van circulariteit in de openbare ruimte te meten, heeft de organisatie de Leidse Ladder ontwikkeld; hét monitoringssysteem voor circulariteit in openbare ruimteprojecten. Tijdens deze workshop volgen we de route tot het monitoringssysteem, maar kijken we ook hoe je circulariteit in jouw organisatie kan implementeren.
U leert:
>Hoe je de openbare ruimte circulair kunt inrichten en beheren;
>Hoe je een circulaire openbare ruimte uitvraagt richting de markt, van beleidsvoorbereiding tot monitoring;
>Hoe je circulariteit implementeert en inbed in uw organisatie
Romy Mathôt, Sustainability Consultant bij Sweco, Majelle Verbraak, beleidsmedewerker DLO (gemeente Leiden) en Annemieke van Tricht, ontwerper DLO (gemeente Leiden)
Workshop 2 – Masterplan Ondergrond als basis voor een gezonde stedelijke leefomgeving
Almere werkt aan een Masterplan Ondergrond voor het gebied Almere Pampus. Hier zijn de principes bodem en water leidend. Daarbij werken ze samen met 14 teams uit vier verschillende afdelingen, van zowel het fysieke als het sociale domein. In het gebied Almere Pampus moeten 30.000 woningen komen, duizenden arbeidsplaatsen en voorzieningen. Ook is er behoefte aan groen, en klimaatadaptatie en energietransitie spelen een grote rol.
U leert:
>Wat het betekent om concreet om vanuit de bodem te ontwikkelen
>Welke aspecten bepalend zijn voor de kwaliteit van leven boven de grond
>Wie te betrekken in dit proces, niet enkel technische partners
Paola Huijding, projectdirecteur Almere Pampus
Workshop 3 – Stadsbomen: tussen klimaatadaptatie en biodiversiteit.
Bomen veraangenamen plaatselijk het klimaat en dragen bij aan biodiversiteit. Maar door een veranderend klimaat en verstening is niet elke boom geschikt voor elke plek. En dat heeft ook weer een wisselwerking met biodiversiteitsdiensten. Laura Kleerekoper deed onderzoek naar effectieve bomenkeuze binnen de context van klimaatverandering, waarbij ze ingaat op de keuze voor exoten versus inheemse soorten, en klimaatadaptatie versus biodiversiteit. Een van de conclusies: het gaat niet alleen om soorten, maar ook om boomeigenschappen.
Laura Kleerekoper, docent-onderzoeker klimaatbestendige stad, HvA Amsterdam
EXCURSIES
Slimme combinaties
Hoe kun je de noodzakelijke vervanging van de riolering inzetten voor een kwaliteitsimpuls van de woonomgeving? Leiden pakt zijn herinrichtingsopgave de afgelopen jaren integraal op. Het vervangen van de riolering wordt aangewend om de straat klimaatbestendiger, ecologischer en verkeersveiliger te maken. Voor de energietransitie wordt, indien nodig, een reservering in de ondergrond meegenomen. Leer van Leiden hoe het moet, aan de hand van twee excursies:
Excursie 1: Noorderkwartier-Oost
Noorderkwartier-Oost is een woonwijk in de eerste schil rond het centrum (1920 t/m 1980). De verschillende bouwperioden, de smalle straten van een volksbuurt en de hoge grondwaterstand leveren veel uitdagingen in de inrichting op.
Karin Bosma, landschapsontwerper Gemeente Leiden & Aviva Schulze, landschapsarchitect Gemeente Leiden
Excursie 2: Gasthuiswijk
Gasthuiswijk is de eerste naoorlogse uitbreidingswijk (jaren ’50-’60) van Leiden, waar klimaatadaptatie een verrassende nieuwe inrichting oplevert.
Tjinta Versteegen, senior ontwerper Openbare Ruimte, Gemeente Leiden; Gemeente Leiden; Joost Verhaar, projectleider ingenieursbureau, Gemeente Leiden (met voorbehoud)
Excursie 3: Herinrichting Langegracht
Bij de herinrichting van de Langegracht laat de gemeente Leiden zien vergroening en herinrichting voor een hoofdontsluiting slim te kunnen combineren. Zo zorgde de gemeente gelijktijdig voor goede doorstroming van het openbaar vervoer als een bredere middenberm met een duidelijke groene structuur. Het project is ingediend voor het jaarboek van Blauwe Kamer.
Paul Waalboer, landschapsarchitect Leiden
Ronde 2
14.00-15.10 WORKSHOPS
Workshop 1 – Ontwerpatelier Kennedylaan
Denk al tekenend mee over deze hoofdontsluiting in een naoorlogse woonwijk, met thema’s als behoud bestaand groen, bodemopbouw, energietransitie en klimaatadaptatie.
Tjinta Versteegen, senior ontwerper Openbare Ruimte (Gemeente Leiden); Hans Venekamp, Verkeersontwerper DLO (Gemeente Leiden); Aviva Schulze, landschapsarchitect, (Gemeente Leiden), Peter Veenstra (Lola Landscape), Bieke Van Hees (Landschapsarchitect)
Workshop 2 – De straaD: in 7 stappen naar een duurzame straatinrichting, boven en onder de grond
De straaD (https://www.destraad.nl/) is een initiatief van BoschSlabbers en Buro Bergh en vele andere private en publieke partners om tot duurzame straatinrichting te komen. Het is onze ambitie om elke straat in Nederland om te vormen naar een straaD. Dat begint met de ondergrond, die nu vaak een kluwen van kabels is die een gezonde bodem als basis voor een duurzame inrichting in de weg staat. Het goede nieuws is dat vele straten op de schop gaan: een uitgelezen kans om de ondergrond beter te benutten, functies te combineren, en de koppeling te leggen met het programma dat je boven de grond wilt realiseren.
Wendy van der Horst (urban designer) & Maike Warmerdam (stedenbouwkundige en landschapsontwerper), BoschSlabbers
Workshop 3 – Vergroeningsopgave, maar waar plant je al die bomen?
Je hebt een vergroeningsopgave, maar waar plant je al die bomen? En plant je inheemse soorten of juist exoten in relatie tot de ontwikkeling van klimaatstressgebieden? En hoe beperk ik toekomstige overlast? De Bomenkansenkaart neemt je, op basis van een uitgebreide data-analyse van de onder- en bovengrond aan de hand. Laat je je meeslepen met ‘The number game’? Hoe meer hoe beter? Of laat je je leiden door vakmanschap met als mantra; Plant de juiste boom op de juiste plek in de juiste maat in de juiste groeiplaats. Als één ding duidelijk wordt uit de Bomenkansenkaart is dat méér niet per se beter is.
Joost Verhagen, directeur Cobra Groeninzicht, Fons van Kuik, senior adviseur ecosysteemdiensten, Conbra Groeninzicht
Workshop 4 – Gezondheid in de verdichte stad
Hoe maak je, redenerend vanuit die bewonersprofielen, een gezonde, verdichte stad? Adviseurs leefomgeving Wiebe de Ridder en David Verschoor van onderzoeksbureau MarketResponse nemen u aan de hand (Lees ook ‘Een gezonde stad vraagt om meer dan groen‘).
Als je een gezonde openbare ruimte voor iedereen wilt maken, dan moet je vooral zorgen voor goed ontsloten groen met de juiste voorzieningen voor iedereen. Maar de keuze voor een woonomgeving heeft ook met woonvoorkeuren te maken, die gekoppeld zijn aan leefstijlprofielen. Op moment dat je wilt inspelen op specifieke leefstijlgroepen, dan is het slim om openbare ruimte lokaal te verbijzonderen en bij grotere openbare ruimtes te zoneren, zodat je beantwoordt aan behoeftes vanuit deze specifieke groepen.
Wiebe de Ridder, adviseur Leefomgeving & David Verschoor, Senior research & data consultant, MarketReponse
EXCURSIES
(in twee groepen, te voet)
Het Singelpark – het langste park van Europa langs de singelstructuur van Leiden
Dit unieke park bestaat uit verschillende parkdelen met ieder zijn eigen sfeer en historie. Samen met inwoners en gemeente zijn in circa 10 jaar parken opgeknapt, parkstraten vergroend en verbindende bruggen aangelegd. Het onderhoud wordt verzorgd door inwoners en de Vrienden van het Singelpark. Tijdens de excursie wordt u meegenomen in dit unieke ontwerpproces
Frank Kalshoven, Senior landschapsontwerper, gemeente Leiden; Inge van den Berg, landschapsontwerper Gemeente Leiden en auteur van het boek ‘Het Singelpark Leiden -Het langste park van Europa‘ en leden van Vrienden van het Singelpark.
